© Frederik Beyens

Welke veranderingen brengt het samenleven in diversiteit?

Sinds het begin van de 21e eeuw is de Belgische samenleving in hoog tempo veranderd, vooral in grote steden. Migratie heeft niet alleen een invloed op het dagelijkse leven, maar werkt ook door op een dieper niveau.

Welke veranderingen brengt het samenleven in diversiteit?

Sinds het begin van de 21e eeuw is de Belgische samenleving in hoog tempo veranderd, vooral in grote steden. Migratie heeft niet alleen een invloed op het dagelijkse leven, maar werkt ook door op een dieper niveau.
© Frederik Beyens

Je leefwereld wordt anders

In de stad vallen die veranderingen meteen op. Je hoort of ziet: 

  • meer talen
  • meer verschillende religieuze achtergronden
  • andere gewoonten en gebruiken, bv. kledij, feesten

Ook het straatbeeld zelf verandert. Overal verschijnen:

  • nacht- en telefoonwinkels
  • pitabars
  • etnische supermarktjes
  • geldtransferkantoren
  • gebedshuizen van verschillende religieuze gemeenschappen

Demografische ontwikkelingen versterken deze veranderingen nog.

Bijvoorbeeld:

In de leeftijdscategorie van de Antwerpse 0- tot 9-jarigen bijvoorbeeld hebben 3 op de 4 kinderen een migratieachtergrond.

Je gaat anders over elkaar denken

Migratie verandert ook hoe je over de ander denkt: wat zie je als je naar de ander kijkt? Een bezorgde ouder? Een fanatieke sporter? Of toch in de eerste plaats een buitenlander? 

Wie regelmatig in contact komt met mensen met migratieroots, merkt dat begrippen zoals ‘autochtoon’ en ‘allochtoon’ niet volstaan om de complexe werkelijkheid te beschrijven. Iemands afkomst is maar een deel van zijn identiteit. Die bestaat uit veel meer facetten zoals: 

  • gender
  • sociale klasse
  • opleidingsniveau

Door te focussen op waar iemand vandaan komt, verdwijnen die andere aspecten naar de achtergrond. Toch zijn ze vaak relevanter om verschillen tussen mensen te begrijpen. 

Bijvoorbeeld:

Een jonge Afghaan sluit zich aan bij een voetbalploeg. Door samen te spelen zien zijn teamgenoten hem nu anders dan vroeger. Ze zien niet enkel ‘de Afghaan’, maar ook de trotse vader, de arbeider, de student die met vallen en opstaan Nederlands leert.   

Je gaat anders met elkaar om

Toch leven mensen uit verschillende culturen nog vaak in gescheiden werelden. Daardoor ken je de ander maar oppervlakkig en denk je vaak in stereotypen. Die onbekendheid zorgt ervoor dat je soms niet goed weet hoe je met de ander moet omgaan. Bij sommige mensen leidt dat tot vooroordelen of zelfs discriminatie. Anderen zijn vooral bang om iets verkeerds te zeggen of te doen.

Bijvoorbeeld:

  • Een dokter vindt het moeilijk om een intiem probleem heel open met een patiënt te bespreken.
  • Een collega met hoofddoek is jarig. Geef je haar ook drie kussen?

Het samenleven wordt anders

In een stad die minder homogeen is dan vroeger, en waar minderheden in de meerderheid zijn, moet je ook anders nadenken over hoe je wil samenleven: 

  • Wat verwacht je van elkaar? 
  • Wie past zich aan, en aan wie dan?
  • Hoe kan je, als samenleving of als organisatie, rekening houden met al die verschillen?

Gevoel van verlies

Bij veel mensen roepen al die veranderingen boosheid en frustratie op. Ze rouwen om wat verloren is gegaan: de wijk zoals ze ooit was, de contacten met de buren. Toch lukt het ook in gemengde wijken om samen te leven. Dat is een lang en soms moeizaam proces. Maar door contact te hebben met elkaar kan je leren om verschillen te accepteren en kan je ook op zoek gaan naar verbinding. Misschien zijn er niet alleen verschillen, maar is er ook heel wat gemeenschappelijk? Bezorgdheid om de schoolloopbaan van je kinderen? Of misschien jullie moeilijke zoektocht naar werk? Alleen door met een open een nieuwsgierige houding met elkaar om te gaan, kan je verder kijken dan verschillen en ontdekken wat jullie verbindt.

Bekijk ook