Stel lezersprofielen op

Werk lezersprofielen of persona’s uit waarmee je je doelpubliek onderverdeelt in een bepaalde groep lezers, bijvoorbeeld de anderstalige poetsvrouw of de gepensioneerde arbeider. Kijk vanuit dat perspectief naar je tekst. 

Stel voor elke persona een sociale en persoonlijke achtergrond op, vooral op het vlak van Nederlands en voorkennis, bijvoorbeeld:

• Wat is het leesniveau van mijn persona? En wat zijn de kenmerken van een tekst? Bekijk eventueel voorbeelden van teksten op verschillende niveaus.
• Hoeveel weet de lezer al over het onderwerp?
• Welke belangrijke vakwoorden kent de lezer (niet)?

Moeilijk om je bepaalde profielen in detail voor te stellen? Denk aan een bekende die op je lezer lijkt, bijvoorbeeld je opa, een buurvrouw of een vriend die weinig naar school is geweest.

Stel vragen op vanuit elk lezersprofiel

Bepaal je kernboodschap. Stel vragen op die elke persona over je boodschap zou kunnen hebben. Schrijf je over een rolschaatskamp? Een drukbezette ouder wil waarschijnlijk weten of er kinderopvang is, een anderstalige ouder of je al veel Nederlands moet kennen.

Rangschik je vragen 

Start je tekst met gemeenschappelijke vragen. Bekijk daarna op welke bijkomende vragen je nog een antwoord kan of moet geven. Maak eventueel verschillende versies die je kan uittesten.

Schrijf eenvoudig Nederlands

Volgens onderzoek bereik je 95% van je lezers als je op taalniveau B1 schrijft. Dat taalniveau wordt ook wel 'eenvoudig Nederlands' genoemd. Ook lezers met een hoger taalniveau begrijpen dat vaak beter. 

B1 is een erg breed taalniveau. Zijn je lezers over het algemeen sterk? Gebruik dan gerust af en toe moeilijkere woorden of zinnen. Kennen je lezers nog maar weinig Nederlands? Kies dan voor een lager taalniveau en veel visuele ondersteuning.

Voeg een samenvattend blok toe

Soms is je doelpubliek zo breed dat je onmogelijk met iedereen rekening kan houden. Gebruik dan een duidelijk zichtbaar samenvattend blok. Zo krijgen ook de zwakste en de meest gehaaste lezers de belangrijkste info mee. 

Test je communicatie 

Stel een leespanel samen met verschillende profielen uit je doelpubliek. Ga via eenvoudige vragen na of ze het belangrijkste begrijpen. Heb je verschillende versies? Test ze uit.

Niet zoveel tijd? Gebruik de leesniveautool of laat je tekst dan nalezen door iemand die het thema niet (goed) kent. 

Wil je je graag wat verdiepen in Klare Taal?

Volg een vorming 'klare taal'  bij Atlas, integratie & inburgering Antwerpen.