Tip 1: Geef jongeren het gevoel dat ze erbij horen

City Pirates is een diverse voetbalclub met zo'n 1.300 jeugdspelers tussen 5 en 18 jaar en met meer dan 100 landen van herkomst. Velen van de spelers, ook wel piraten genoemd, zijn nog volop op zoek naar hun identiteit en City Pirates helpt hen daarbij.

‘Velen van onze jongeren steken zichzelf in hokjes. Ze zien zichzelf niet als Belg of als Antwerpenaar. Ze zijn op zoek naar wie ze zijn. Wij spelen in op die zoektocht naar hun identiteit en zeggen: “Jij bent een piraat, een mens, een Antwerpenaar en dit is ook jouw stad”, vertelt Oscar. ‘Je hebt als voetbalclub een brok aan talent en mogelijkheden. Als je jongeren in hun kracht zet en hen betrokken laat voelen in de maatschappij, dan ben je gewapend voor de toekomst.’

Tip 2: Zorg voor diversiteit onder de medewerkers

Jongeren moeten zich kunnen herkennen in de trainers en andere medewerkers van de club. Dat wil niet zeggen dat ze noodzakelijk dezelfde etnische achtergrond moeten hebben. 

‘De vrijwilligers en trainers moeten niet van kleur zijn, maar de basishouding en de mindset zijn wel heel belangrijk. Een juiste selectie van medewerkers is dus van belang’, zegt Oscar. Hij vindt bovendien niet dat die medewerkers altijd van buitenaf moeten te komen.

‘We werken aan verschillende competenties van onze piraten en hopen dat ze zich opwerken naar vrijwilliger om dan later zelf trainer te worden. Zo zorg je via een interne doorstroom voor meer diversiteit.’

Tip 3: Benoem racisme en discriminatie

De spelers krijgen regelmatig te maken met racisme. Tot fysiek geweld komt het zelden, wel krijgen ze vaak racistische opmerkingen te horen op het veld. Meestal gebeurt dat tijdens competities tegen ploegen van andere gemeentes. Die zijn vaak minder divers en onderschatten nog de ernst van racisme en discriminatie. Yassine benadrukt hoe belangrijk het is om racisme en discriminatie te erkennen. 

Je moet racisme en discriminatie benoemen als je het écht wilt aanpakken.

‘Je kan niet wegkijken bij een racistisch incident en zeggen dat er niets aan de hand is of discriminerende uitspraken beschouwen als vrijheid van meningsuiting. Je moet racisme en discriminatie benoemen als je het écht wilt aanpakken.’ 

Tip 4: Ga in gesprek met elkaar

Racisme benoemen is echter niet voldoende. Je moet er ook over durven praten en signalen doorgeven.

‘Wat ik in het verleden een paar keer heb gedaan is een vriendelijke e-mail sturen naar de tegenpartij om aan te kaarten dat een ouder of tegenspeler een discriminerende uitspraak deed. Zo zijn ook zij op de hoogte en kunnen ze op hun beurt in gesprek gaan met de spelers en ouders’, vertelt Oscar.

We zijn niet enkel een voetbalclub, maar ook een maatschappelijke club waar zulke gesprekken jongeren helpen om alles een plaats te geven.

Yassine geeft aan dat ook jongeren nood hebben aan een goed gesprek om hun hart te luchten. ‘Als sociale coach voer ik regelmatig gesprekken met jongeren. Die gesprekken zijn broodnodig, want door keer op keer emotioneel gekwetst te worden op zo’n jonge leeftijd kunnen er heel wat negatieve gevoelens blijven hangen. We zijn niet enkel een voetbalclub, maar ook een maatschappelijke club waar zulke gesprekken jongeren helpen om alles een plaats te geven.’

Tip 5: Ga een partnerschap aan

Het grote voordeel van City Pirates is dat ze maatschappelijk werkers in dienst heeft. Oscar geeft aan dat dat financieel gezien niet haalbaar is voor elke voetbalclub. 

‘De meeste voetbalclubs hebben geen maatschappelijk werkers en dat is ook niet altijd realistisch. Wat wel kan is een strategisch partnerschap aangaan met jeugdorganisaties of Atlas om als voetbalclub begeleiding te krijgen bij het omgaan met racisme en discriminatie.’

Tip 6: Leer jongeren grenzen aangeven 

Jongeren weten niet altijd hoe ze moeten reageren op een racistische of discriminerende uitspraak. De medewerkers kunnen een grote rol spelen om de jongeren daarin te begeleiden.

Jongeren moeten wél kunnen aangeven waar hun grenzen liggen en gepast kunnen reageren.

'We willen jongeren weerbaar maken tegen racisme, zonder dat ze het racisme toelaten. Vroeger werd tegen jongeren van kleur gezegd dat ze het racisme moesten negeren en er beter niet op konden reageren. Daar moeten we van afstappen', benadrukt Oscar. 'Jongeren moeten wél kunnen aangeven waar hun grenzen liggen en gepast kunnen reageren.’

Yassine geeft aan dat geweld nooit de oplossing is. Zo wordt het mikpunt van racisme gezien als de pleger en verschuift de aandacht. ‘De hoofdboodschap die ik meegeef bij een conflict is: “Wat er ook gebeurt, reageer niet fysiek. Focus op het spel en laat je voeten spreken.”’

Tip 7: Dien klacht in, dat kan ook anoniem

Na een racistisch of discriminerend incident zit een medewerker altijd samen met de jongere om te kijken wat er juist gebeurd is en hoe die daarop heeft gereageerd. Een belangrijke volgende stap is dat de jongere zelf of samen met een medewerker het voorval meldt bij het meldpunt van de Koninklijke Belgische Voetbalbond, Voetbal Vlaanderen of Pro League. Dat kan volledig anoniem.

We moedigen hen dus aan om gevallen van racisme en discriminatie te melden, want meten is weten.

‘De officiële cijfers van racisme en discriminatie in de voetbalsector liggen laag', merkt Oscar op. 'Maar als je met onze jongeren spreekt, hoor je veel negatieve ervaringen. We moedigen hen dus aan om gevallen van racisme en discriminatie te melden, want meten is weten.’ 

Wil je leren hoe je veilig kan reageren tegen discriminatie, intimidatie en racisme?

Word je in je werkcontext soms geconfronteerd met discriminerende uitspraken? Wil je stilstaan bij wat dit met jou doet als mikpunt of als omstaander? Of vraag je je af hoe je op een goede manier kan reageren? Vraag het dan aan Atlas! Deze vorming  helpt jou alvast op weg.